Baccilus cereus là gì? Cách phòng tránh ngộ độc

Bacillus cereus là gì?

Bacillus cereus là trực khuẩn kỵ khí, bắt màu gram dương, có nha bào, dễ sinh độc tố gây ngộ độc. Bacillus cereus thường được tìm thấy trong môi trường đất và thảm thực vật và cả trong thực phẩm. Đặc biệt, vi khuẩn Bacillus cereus có thể nhanh chóng nhân lên ở nhiệt độ phòng.

Hiện Bacillus cereus được xem là một trong các tác nhân gây ngộ độc thực phẩm hàng đầu. Chỉ sau Salmonella (vi khuẩn thương hàn) và các vi rút.

Cấu tạo vi khuẩn Bacillus cereus

Bacillus cereus là một loại vi khuẩn gram dương hình que. “Cereus”, có nghĩa là “sáp” trong tiếng Latin. Vi khuẩn B. cereus có thể sinh trưởng trong cả môi trường kỵ khí hoặc yếm khí. Chúng có thể tạo ra nội bào tử bảo vệ. B. cereus có nhiều yếu tố độc lực, bao gồm phospholipase C, cereulide, sphingomyelinase, metallicoprotease và độc tố tế bào K.

Hầu hết các chủng B. cereus đều ưa nhiệt độ trung tính. Nhiệt độ tối ưu trong khoảng từ 25 °C đến 37 °C và ưa trung tính, thích độ pH trung tính. Nhưng một số chủng đã được phát hiện là phát triển trong môi trường có điều kiện khắc nghiệt.

 

Triệu chứng nhiễm độc do vi khuẩn Bacillus cereus

Bacillus cereus là loài gây ngộ độc với hội chứng nôn và hội chứng tiêu chảy. Hai hội chứng gây ra bởi hai độc tố khác nhau nhưng lại giống nhau về đặc tính sinh học.

Độc tố thứ nhất là độc tố chịu nhiệt, gây nôn nhưng không có khả năng gây tiết dịch. Độc tố thứ hai của Bacillus cereus gây tiết dịch giống như độc tố tả. Do hoạt động hóa enzym adenylat cyclase của tế bào biểu mô ruột.

Triệu chứng nôn có thời gian ủ bệnh ngắn từ 2 – 3 giờ, có thể kèm theo đau bụng. Khoảng 1/3 số trường hợp bị tiêu chảy. Bệnh này nhẹ có thể tự khỏi và hết hẳn sau 12 giờ. Nặng có thể dẫn tới tử vong

Ngộ độc do Bacillus cereus nguy hiểm như thế nào?

Vụ ngộ độc do ăn chè đậu trắng từ thiện được Sở Y tế An Giang xác định là do nhiễm khuẩn và có độc tố Bacillus cereus ngày 11/02/2023. Vụ việc gây tử vong 1 người, 35 người cấp cứu do ngộ độc.

Ngày 05.12.2022, Trung tâm y tế TP.Nha Trang (TP.Nha Trang, Khánh Hòa ) cho biết, đội điều tra ngộ độc thực phẩm vừa có báo cáo ban đầu về vụ ngộ độc thực phẩm khiến 665 học sinh Trường iSchool Nha Trang nhập viện, 1 học sinh tử vong. Kết quả kiểm nghiệm mẫu thực phẩm của Viện Pasteur Nha Trang phát hiện vi khuẩn salmonella, bacillus cereus và E.coli có trong mẫu cánh gà chiên. Ngoài ra, vi khuẩn bacillus cereus còn có trong mẫu nước mắm.

Cũng theo báo Hà Nội mới. Chiều ngày 15/10, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm TP Cần Thơ có kết quả xét nghiệm các mẫu thức ăn tại Trường mầm non Thốt Nốt (quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ) gây ngộ độc làm hàng chục học sinh nhập viện. Đó là vi khuẩn hiếu khí có bào tử hình ovan Bacillus cereus hiện hữu trong phở.

Ngày 13/01/2021, Sở Y tế tỉnh Phú Yên cho biết, nguyên nhân khiến hơn 80 công nhân tại Công ty Sản xuất linh kiện điện tử (CCIPY) tại Khu công nghiệp An Phú, xã An Phú, thành phố Tuy Hòa, ngộ độc thực phẩm phải nhập viện là do thực phẩm trong bữa ăn trưa của công nhân nhiễm khuẩn Bacillus cereus. (Theo cafe F)

Cách phòng ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Bacillus cereus

Phòng ngừa ngộ độc do B. cereus chủ yếu là việc bảo quản thức ăn sau khi chế biến, nếu chưa được ăn ngay, món ăn cần được giữ ấm trên 600C hoặc lạnh dưới 40C. Thức ăn nguội cần được hâm nóng kỹ, ít nhất đạt 740C trước khi ăn. Nguyên liệu làm các món nguội, lên men cần được chọn kỹ, rửa sạch. Khi xảy ra ngộ độc, cần lưu ý vệ sinh tẩy trùng nhà bếp, dụng cụ chế biến. Giữ vệ sinh khu vực chế biến, dụng cụ bảo quản, chế biến thực phẩm luôn sạch để hạn chế sự tồn tại và phát triển của B. cereus. 

Khử trùng thực phẩm trước khi nấu ăn. Bạn có thể tham khảo 1 số nước rửa thực phẩm hoặc máy rửa thực phẩm uy tín trên thị trường. 

Tài liệu tham khảo:

Nadja Jessberger , Richard Dietrich , Per Einar Granum  and Erwin Märtlbauer,  The Bacillus cereus Food Infection as Multifactorial Process, MDPI, 2020

Per Einar Granum, Terje Lund, Bacillus cereus and its food poisoning toxins, doi.org/10.1111/j.1574-6968.1997.tb12776.x

Để lại phản hồi